Abenduak 10: Giulio Caccini

cacciniGiulio Caccini, konpositore, abeslari eta instrumentista italiarra, Tivolin jaio zan 1550.ean inguru, eta Florenzian hil zan 1618ko abenduaren 10ean.

Klabea, lauta, harpa, biola eta zitara jotzen ebazan. Florenzian igaro ebazan hainbat urte, Medici familiaren zerbitzuan.

Giulio Romano bezala ere ezagutzen zan.

Erroman ikasi eban eta abeslari moduan entzute handia lortu eban. 1560. urtean, Cosme I Medici Cacciniren gaitasunekaz harritu zan eta Florenziara eroan eban, ikasketak jarraitzera. 1579an Medici gortean abesten eban. Tenorea zan eta biolaren laguntzaz abesten eban. Camerata florentina taldeko kidea izan zan.

Abesteko era barri bat asmatu eban, “recitativo” izenekoa, monodikoa, espresibitatea eta sinpletasuna nabarmentzen ebana.

Hemen dozue Caccinik konposatutako “Ave Maria”, Sumi Jo soprano ospetsuak abestuta.


Abenduak 9: Joaquín Turina

joaquin turina

Joaquin Turina, konpositore espainiarra, Sevillan jaio zan 1882ko abenduaren 9an, eta Madrilen hil zan 1949ko urtarrilaren 14ean.

Txikitarik hasi zan musika ikasten eta lehen piano ekitaldia 1897an eskeini eban. 1905. urtean Parisera joan zan, piano ikasketak sakontzera.

Munduko lehen gerra hasi zanean Madrilera joan zan bizitzera, musiko gisa hainbat arrakasta lortuz.

Turina pianojole profesionala, konpositorea, orkestra zuzendaria, konposizio irakaslea, kritiko musikala, pedagogoa, hizlaria, idazlea,…izan zan.

Hainbat obra konposatu ebazan, genero ezbardinak landuz: zarzuela, okestrarako musika, pianorako, kitarrarako, abesteko,…


Abenduak 8: Jim Morrison

jim morrison

Jim Morrison, idazle, poeta eta abeslari estatubatuarra, Melbournen jaio zan 1943ko abenduaren 8an, eta Parisen hil zan 1971ko uztailaren 3an, hogeita zortzi urtegaz.

The Doors taldeko abeslaria izan zan.

Txikitatik hasi zan poesia idazten eta, horietako lan batzuk, abesti izan ziran etorkizunean. 19 urte ebazalarik, Floridako unibertsitatean ikasi eban eta gero zine ikasketak egin ebazan Los Angeleseko UCLA-n.

Koefiziente intelektual handikoa (149) eta irakurle amorratua, Nietzsche, Huxley, Kerouac, Baudelaire edo Rimbaud-en obratan murgildu zan.

Bere etxeko baineran hilda aurkitu eben eta ez zan autopsiarik egin.

 


Abenduak 7: Pietro Mascagni

Mascagni

Pietro Mascagni, musikari italiarra, Livornon jaio zan 1863ko abenduaren 7an, eta Erroman hil zan 1945eko abuztuaren 2an.

Bere lan ospetsuena “Cavalleria rusticana”  opera da. Hile bitan idatzi eban, Giovanni Verga idazle italiarraren liburuan oinarrituz. Opera hau opera italiarran emoten dan “verismo” izeneko estiloaren adierazle da, non emozio-egoerak eragindako pertsonaien portaera bortitza nabarmentzen da. Erroman estreinatu zan 1890. urtean.

Hamazazpi opera idatzi ebazan, baina gaur egun “Cavalleria rusticana” eta “L’amico Fritz” baino ez dira interpretatzen.

Erromako Plaza hotelan hil zan, txirotasun osoan.


Abenduak 6: Joseph Lamb

Joseph Lamb

Joseph Lamb, pianojole eta konpositore estatubatuarra, New Jerseyen jaio zan 1887ko abenduaren 6an eta 1960ko irailaren 3an hil zan.

Ragtime estiloa landu eban, musika forma barriak sortuz. Bere lanetan sendotasun armonikoa da nabari, hala ere kromatismoak ere agertzen dira, konpositore erromantikoen musika gogoratuz.

“Big Three” taldeko kide zuri bakarra izan zan.

Scott Joplin musikoaren mireslea, hainbat rag konposatu ebazan.

Bihotzekoak jota hirurogeita hamahiru urtegaz hil zan.