Otsailak 25: Enrico Caruso

carusoEnrico Caruso 1873ko otsailaren 25ean Napolesen jaio, eta 1921eko abuztuaren 2an Napolesen ere hil zen tenore italiarra izan zen.

Jende askorentzat, bere denborako munduko abeslari hoberena izateaz gain, historiako tenorerik hoberena izan zen. 1895etik 1920rarte mundu osoan zirrara sortu izan zuen opera-abeslari honek, munduko opera-antzokirik hoberenetan abestuz; euren artean Napoleseko San Carlo antzokia, Tanger-eko Cervantes antzokia, Milaneko “La Scala”, Buenos Aireseko Colon antzokia, Londreseko Covent Garden, eta batez ere New York-eko Metropolitan Opera. Abeslari hau antzoki honetan lehenen abestu zuen tenorea izan zen eta hamazazpi urtez abestu zuen hemen.Carusok 863 aldiz antzeztu zituen hemen 60 opera inguru (gehienak italieraz, baina frantsesez eta ingelesez ere pare bat abestu zituen). Hala eta guztiz ere, edozein motatako 500 abesti inguru zituen, eta gizon honen ahotsa Napoleseko abesti klasikoenetan edota denborako abesti modernoenetan entzun litekeen.

Abestiak grabatzen hasi zen lehenengo abeslaria izan zen eta milioika dolar sakeleratu zituen, 260 grabazio ingururekin. 1902an grabatu zuen Pagliacci operako Vesti la giubba milioi bateko salmentetara lehenengo aldiz heldu zen diska izan zen. 1904ean Luggiero Leoncavalloren Mattinata abestia grabatu zuen, grabatzeko soilik sortu zen historiako lehenengo abestia.

Azkenik, Enrico Caruso 1921eko abuztuaren 2an, abeslari moduan bere momenturik hoberenenan, hil zen pleurako pleuritis gaixotasunaren ondorioz. 

(Unai Mugarra)

Otsailak 24: Johann Ambrosius Bach

Egilea: Jonan Juarez

Johann_Ambrosius_BachJohann Ambrosius Bach 1645eko otsailaren 24ean jaio zen, eta 1695eko egun berdinean hil zen.

Musikari alemaniarra zen eta Johann Sebastian Bach-en aita izan zen.

Christoph Bach bere aita zen. Erfurten jaio zen eta hainbat musika-tresna jotzen zituen: bioña, biolina, tronpeta,

Maria Elisabetha Lämmerhirtrekin ezkondu zen Kaufmannskirchen, 1668ko apirilaren 1ean, eta berarekin zortzi seme-alaba izan zituen.

Horietatik lau musikari izan ziren baina hiru bakarrik nabarmendu ziren:

Johann Christoph Bach (1671-1721)
Johann Jacob Bach
Johann Sebastian Bach

Ez dakigu konpositorea bazen, bere obrarik ez zaigulako heldu. Hala ere, hemen daukazue bere seme ospetsuenaren lan bat:

 


Otsailak 23: Haendel

Egilea: Irati Isasi

Georg Friedrich Händel , Alemanian jaio zen (Halle) 1685eko otsailaren 23an, eta Londresen hil zen, 1759ko apirilaren 14ean.

Barroko sasoiko musikari alemaniarra izan zen.Opera, concerti grossi eta oratorioak konposatu zituen.

Bizitzaren gehiengoa Ingalaterran igaro zuen, 1727ko urtarrilaren 22an Britainia Handiko herritar bihurtu zen eta George Frideric Haendel izena hartu zuen.

Bere lanik ezagunenen artean “Messiah” (1741), “Water Music” (1717) eta “Music for the Royal Fireworks” (1749) ditugu.

Hemen dozue Water music-eko zati bat.


Otsailak 22: Lenny Kuhr

Egilea: Unai Etxebarria

lenny kuhrLenny Kuhr kantante eta konpositore holandarra da, 1950eko otsailaren 22-an jaio zen Eindhoven-en.
Bere abeslari ibilbidea 1967an hasi zen herbeheretan, abestiak interpretatuz “chanson” frantsez tradizioan.

1969an herbeherak errepresentatu zituen eurobisionen, berak idatzitako  De troubadour abestiarekin.Lehenengo lau irabazleen artean geratu zen urte hartan.

1970. hasieran oso ospetsu egin zen Frantzian Jesus Christo abestiarekin,eta Georges Brassens show-etan abestu zuen.
Era berean Frantziako “Festival de viña del mar”-ean lehiatu zen 1971ean, bigarren postua eskuratuz Si tanto mejor abestiarekin.

1980-an arrakasta handiena lortu eban herbeheretan Visite abestiarekin. Abesti hau “Les poppis” taldearekin abestu zuen.


Otsailak 21: Andrés Segovia

Andrs+SegoviaAndrés Segovia, gitarrajole espainiarra, Linaresen jaio zan 1893ko otsailare 21ean, eta Madrilen hil zan 1987ko ekainaren 7an.

Gitarra klasikoaren mugimendu modernoaren aitzindaria da.

Batzuen iritziz, Segoviaren esfortzuari esker gitarreak merezi dauan goi-maila lortu dau, bestela musika tresna herrikoia bezala hartuko litzateke.

Umetarik hasi zan gitarra jotzen eta nebarean autodidakta moduan hasi zan gitarra klasikoa lantzen.

Hamalau urtegaz egin eban bere lehen agerraldia publikoaren aurrean, eta urte gitxi geroago Madrilen eskeini eban lehen kontzertua, Francisco Tarregaren gitarrarako traskripzioak joz.

Andrés Segoviaren teknikak publikoa txunditu eban, eta gitarrea tresna klasiko moduan hartzen hasi zan.

Bere bizi guztian ikasten jarraitu eban, nahiz eta batzuk pentsa gitarreagaz klasikoak jotzea ezinezkoa zala.